Kiedy i w jakim celu
Oznaczenie 17-OH progesteronu jest badaniem przesiewowym:
w diagnostyce chorób nadnerczy,
u kobiet z zaburzeniami miesiączkowania i pojawienia się typowych zewnętrznych cech męskich,
u noworodków w przypadku niewyraźnie wykształconych genitaliów,
u chłopców w przypadku przedwczesnego rozwoju płciowego.
Przygotowanie do badań
Materiałem do badania jest krew. Na badanie należy się zgłosić w godzinach porannych.
Oznaczenie 17-OH progesteronu kobiety powinny wykonywać między 2. a 5. dniem cyklu miesięcznego, lub wg. zaleceń lekarza. Oznaczenie w pierwszych dniach cyklu pozwala na wykluczenie jajnikowej produkcji tego hormonu.
Charakterystyka badania
17-OH progesteron (17-OHP) należy do hormonów steroidowych. Stanowi prekursor dla dalszej syntezy hormonów nadnerczowych: kortyzolu i androstendionu. Powstaje głównie w korze nadnerczy, ale jego niewielkie ilości produkowane są w jądrach, jajnikach i w łożysku. Stężenie tego hormonu zmniejsza się po maksimum wydzielania LH, w przeciwieństwie do progesteronu, który po jajeczkowaniu wzrasta. W przypadku niedoboru lub defektu enzymów biorących udział w powstawaniu kortyzolu dochodzi do gromadzenia we krwi 17-OH progesteronu. Nadmiar 17-OHP jest wykorzystywany do intensywniejszej syntezy androgenów, co skutkuje pojawieniem się typowych zewnętrznych cech męskich u kobiety (tj. zarost na twarzy i klatce piersiowej, niski głos, przerost mięśni ciała, zaburzenia miesiączkowania, trądzik, łysienie typu męskiego). Dziedziczne niedobory enzymów i będący ich skutkiem nadmiar androgenów prowadzi do wrodzonego przerostu nadnerczy zwanego zespołem nadnerczowo-płciowym.