Nużeniec ludzki (ocena mikroskopowa)
Opis badania
Kiedy i w jakim celu
Nużyca jest przewlekłą chorobą pasożytniczą, wywołaną przez Nużeńca (Demodex spp. – od gr. demos – skóra i dex – robak) należącego do roztoczy (Acarina), rodziny nużeńcowatych (Demodiacidae). Do zarażenia dochodzi drogą kontaktową oraz prawdopodobnie za pośrednictwem kurzu, w którym mogą znajdować się jaja pasożyta. Wyróżniamy dwa gatunki bytujące na człowieku: nużeniec ludzki (Demodex folliculorum) i nużeniec krótki (Demodex brevis). Najliczniej pasożyty umiejscawiają się w okolicy nosa, dookoła oczu, na czole, brodzie oraz w bruździe nosowo-wargowej. Mogą również pasożytować na innych partiach ciała, m.in. na dłoniach, stopach lub sutkach. Masywne zarażenia sprzyjają też rozwojowi łojotokowego zapalenia skóry i trądziku różowatego, które jednakże mogą mieć inne przyczyny. Zapalenie brzegów powiek, wywołane przez nużeńce, charakteryzuje się różnym stopniem nasilenia objawów – głównie zaczerwienieniem brzegów powiek i ich obrzękiem oraz przewlekłym przebiegiem z okresami zaostrzeń. Często pacjenci skarżą się na łzawienie, pieczenie, uczucie ciała obcego, swędzenie, zaczerwienienie oczu i widzenie za mgłą. U chorych na demodekozę oczną zwiększone jest ryzyko zakażeń bakteryjnych, które prowadzą do nawracających jęczmieni i gradówek. Wystąpienie demodekozy zazwyczaj jest związane ze stanem układu odpornościowego. W przypadku obniżenia odporności dochodzi do zaostrzenia choroby.
Najczęstsze objawy na które skarżą się pacjenci
Swędzenie i zaczerwienie powiek
Uczucie ciała obcego w oku
Zespół suchego oka
Nadmierne łzawienie
Nierówny wzrost rzęs oraz ich wypadanie
Zaostrzenie trądziku różowatego nie poddający się leczeniu
Badanie może być wykonywane:
bez skierowania od lekarza
bez uprzedniego wykonywania dodatkowych badań
wielokrotnie
u kobiet i mężczyzn w różnym wieku
u dzieci w szczególności w przypadkach przewlekłego zapalenia spojówek i brzegów powiek oraz nawracających gradówek.
u pacjentów z podejrzeniem trądziku różowatego
Przygotowanie do badań
Przygotowanie do badania:
Pacjentki zgłaszające się na badanie w kierunku nużeńca nie powinny mieć wykonanego makijażu oraz pomalowanych tuszem rzęs (skóra twarzy musi być czysta, nie można jej smarować kremem, pudrem czy fluidem).
Na 7 dni przed badaniem należy odstawić stosowanie leków miejscowych (maści z antybiotykami, kremy itp.) na zmiany chorobowe (dopuszczalne jest mycie twarzy letnią wodą z niewielką ilością mydła).
W przypadku leczenia doustnego przeciw trądzikowi różowatemu (np. doksycyklina, tetracyklina, metronidazol) oraz chorobom pasożytniczym badanie można wykonać po 14 dniach od odstawienia leków.