Pakiet hormonalny dedykowany jest kobietom odczuwającym różnego rodzaju dolegliwości, których źródłem mogą być zmiany endokrynologiczne. Przykładem takich zmian mogą być: zaburzenia miesiączkowania, przedwczesne lub opóźnione dojrzewanie płciowe, czy też występowanie szeregu objawów związanych z podwyższonym poziomem męskich hormonów płciowych.
Badanie hormonów jest bardzo ważne. Badania wchodzące w skład pakietu dają też możliwość określenia równowagi hormonalnej, zdiagnozowanie ewentualnych zaburzeń endokrynologicznych, jak również pozwalają określić przyczyny niepłodności kobiecej.
W skład pakietu wchodzą nastepujące badania hormonalne:
· Siarczan dehydroepiandrostendionu (DHEA-S) to jeden z hormonów wydzielanych przez korę nadnerczy, których wytwarzanie podlega regulacji nadrzędnej przez przysadkę i podwzgórze. DHEAS jest często oznaczany równocześnie z testosteronem, jako pierwotnie badanie przesiewowe w kierunku hiperandrogenizmu w przypadku hirsutyzmu.Wskazaniami do oznaczania poziomu DHEAS są ponadto: guzy kory nadnerczy, zespół nadnerczowo-płciowy, diagnostyka różnicowa hiperandrogenemii pochodzenia jajnikowego i nadnerczowego, wirylizacja, łysienie u kobiet, diagnostyka różnicowa zaburzeń cyklu miesięcznego.
· Progesteron w połączeniu z estrogenami reguluje funkcje układu rozrodczego podczas cyklu menstrualnego. Progesteron uczestniczy w procesie przygotowania endometrium do implantacji blastocyst i utrzymania ciąży. Głównym źródłem progesteronu jest ciałko żółte u kobiet nieciężarnych, natomiast po zapłodnieniu łożysko. Niewielkie ilości progesteronu produkowane są też przez korę nadnerczy. Badanie progesteronu wykorzystuje się w celu potwierdzenia owulacji. Wskazaniem do badania może być też diagnostyka guzów nadnerczy.Badanie jest wykonywane w odpowiedniej fazie cyklu miesiączkowego, po to by ocenić czy wystąpiła owulacja. Oznaczenie stężenia progesteronu wykonuje się we wczesnym okresie ciąży, kiedy występują objawy sugerujące ciążę pozamaciczną lub utratę ciąży oraz podczas ciąży celem oceny łożyska i dobrostanu płodu. Badanie wykonuje się także w przypadkach nieprawidłowych krwawień macicznych.
· Estradiol jest estrogenem o największej aktywności biologicznej, który jest wytwarzany przez komórki ziarniste dojrzewających pęcherzyków jajnikowych i ciałka lutealnego. W czasie ciąży źródłem wydzielania estradiolu jest łożysko.Wskazania do badania stanowią: ocena funkcji jajników przy stwierdzeniu zaburzeń cyklu miesiączkowego (brak lub skąpe krwawienia, krwotoki miesiączkowe), określenie wielkości substytucji hormonalnej u kobiet w okresie pomenopauzalnym, kontrola owulacji indukowanej lekami, zaburzenia okresu pokwitania, diagnostyka guzów, guzy jajnika wytwarzające estrogeny.
· Testosteron- głównym źródłem testosteronu u kobiet są jajniki i kora nadnerczy. Wskazania do badania stanowią m.in. objawy wirylizacji, hirsutyzm, guzy jajnika, przewlekły brak owulacji. Poziom testosteronu u kobiet w porównaniu do mężczyzn jest znacznie niższy. Oznaczenia stężenia testosteronu wykonuje się także w przypadku kobiet, u których pojawiły się cechy męskie (maskulinizacja) takie jak niski głos, nadmierne owłosienie oraz w zaburzeniach miesiączkowania i płodności.
· Luteotropina (LH)- Jest gonadotropiną przysadkową stymulowaną przez hormon tropowy podwzgórza. U kobiet pobudza jajeczkowanie i syntezę progesteronu w jajnikach. Poziom we krwi związany jest z fazą cyklu. Patologiczny wzrost poziomu występuje w gruczolakach przysadki oraz pierwotnej niedoczynności gonad. Spadek pojawia się w niewydolności przysadki.Badanie wykonuje się w przypadku trudności w zajściu w ciążę lub nieregularnych cykli miesiączkowych; gdy występują objawy zaburzenia czynności przysadki lub podwzgórza albo choroby jajników.
· Folikulotropina (FSH)- Jest to hormon polipeptydowy wydzielany przez przedni płat przysadki. FSH u kobiet pobudza syntezę estrogenów i dojrzewanie pęcherzyków Graffa. Stężenie uzależnione jest od fazy cyklu. Wzrost poziomu stwierdza się m.in. w guzach przysadki. Obniżone stężenie występuje najczęściej we wtórnej niedoczynności gonad.Badanie wykonuje się aby ocenić czynność przysadki mózgowej, szczególnie w zaburzeniach płodności, niewydolności gonad, zaburzeniach okresu dojrzewania, guzach przysadki.
· Prolaktyna jest wydzielana pulsacyjnie w rytmie dobowym, a najwyższe stężenia osiąga w nocy. Stężenie prolaktyny we krwi zwiększa się podczas stresu, dużego wysiłku fizycznego i umysłowego, mechanicznego drażnienia brodawek piersiowych, hipoglikemii, ciąży, laktacji. Prolaktyna wykazuje wahania zgodnie ze stężeniem estrogenów i progesteronu: wzrost w pierwszej fazie cyklu miesiączkowego, spadek w drugiej, wzrost w czasie ciąży, spadek w czasie porodu, wzrost podczas karmienia dziecka piersią. Podczas ciąży i laktacji poporodowej poziom prolaktyny w surowicy może wzrosnąć 10 do 20 razy. Hiperprolaktynemia jest częstym powodem niepłodności i zaburzeń funkcji gonad u kobiet i mężczyzn. Prolaktyna u kobiet może hamować dojrzewanie pęcherzyków jajnikowych, wydzielanie steroidów w jajnikach oraz wydzielanie LH i FSH.Badanie jest wykonywane wtedy, kiedy występują objawy podwyższonego stężenia prolaktyny, takie jak mlekotok i/lub zaburzenia widzenia, bóle głowy. Oznaczenia stężenia stężenia prolaktyny wykonuje się również m.in. w diagnostyce przyczyn niepłodności.
W skład pakietu wchodzą następujące badania:
Siarczan dehydroepiandrostendionu (DHEA-S) (K27)
Progesteron (N55)
Dodatkowo w pakiecie rozszerzonym:
Estradiol (E2) (K99)
Testosteron (O41)
Luteotropina (LH) (L67)
Folikulotropina (FSH) (L65)
Prolaktyna (PRL) (N59)