Kiedy i w jakim celu

Grzyby przyczyniają się do powstawania wielu chorób, które mogą dotykać zarówno młodych jak i starszych ludzi. Wytwarzają one zarodniki, które są łatwo przenoszone na człowieka z osoby chorej lub ze zwierząt. Do rozwoju grzybicy może dojść również poprzez użytkowanie przedmiotów należących do osoby zakażonej (obuwie, odzież, meble, ręczniki). Do zakażeń szczególnie łatwo dochodzi w miejscach publicznych takich jak baseny, prysznice, siłownie, czyli tam gdzie często chodzimy bez butów.

Rozwój grzybicy mogą ułatwiać: mechaniczne uszkodzenie naskórka i płytek paznokciowych, nadmierna potliwość i zwiększona wilgotność ciała, syntetyczna lub zbyt obcisła bielizna osobista. Zwiększone ryzyko zachorowania dotyczy również sportowców oraz osób z obniżonym progiem odporności np. diabetyków, osób starszych, osób po terapii antybiotykami lub sterydami.

Dermatofity wywołują grzybicę powierzchowną.  Najczęściej izolowanym w Polsce czynnikiem etiologicznym grzybicy dermatofitowej skóry i paznokci jest Trichophyton rubrum, a najczęstszą postacią zakażenia jest grzybica stóp. Prawie 40 % Polaków zmaga się z grzybicą stóp lub grzybicą paznokci stóp.

Zmiany, które mogą wskazywać na grzybicę:

Grzybica stóp:przesuszona i łuszcząca się skóra
świąd
widoczne zaczerwienienie między palcami, grudki lub pęcherzyki
Grzybica paznokci:przebarwione, pogrubione, kruche paznokcie
utrata przejrzystości paznokcia
oddzielanie płytki paznokcia od łożyska
Grzybica owłosionej skóry głowyrumieniowe, łuszczące się wykwity dającymi odczucie świądu, którym czasem towarzyszy wysięk ropny
zmiany pozbawione włosów lub z charakterystycznie, równo ułamanymi włosami na wysokości kilku milimetrów ponad powierzchnią skóry, otoczonymi biało−szarą pochewką, widoczną po wyrwaniu włosa
Grzybica skóry gładkiejzaczerwienienia , z wyraźnie zaznaczonym centralnym przejaśnieniem, przesuszone i łuszczące się
wykwity grudkowe, pęcherzykowe i krostkowe na obwodzie zmian
Badanie diagnostyczne w kierunku dermatofitów prowadzi do identyfikacji drobnoustrojów do gatunku. Właściwa identyfikacja jest niezbędna pod względem klinicznym i profilaktycznym. Pozwala ona na rozróżnienie zakażeń dermatofitowych od innych niegrzybiczych chorób jak np. łuszczyca, liszaj płaski paznokcia lub bielactwo paznokci oraz na odpowiednie dobranie leków przeciwgrzybiczych.

Przygotowanie do badań

1. Odstawić leki przeciwgrzybicze:

    Leki doustne – na 3 miesiące przed badaniem,
    Preparaty miejscowe (lakiery, kremy, szampony, środki odkażające) – na co najmniej 1 miesiąc przed badaniem.
    W przypadku obecności licznych zmian chorobowych, nie stosować leczenia na żadną z nich, gdyż konieczne może być pobranie materiału z kilku miejsc.
 

2. W przypadku podejrzenia grzybicy paznokci:

    Nie stosować lakierów i zmywaczy do paznokci – na 3-4 tyg. przed pobraniem materiału,
    Nie obcinać paznokci – na 1 tydz. przed badaniem.
 

3. W przypadku podejrzenia grzybicy skóry:
 

    Co najmniej dobę przed badaniem unikać kontaktu miejsc chorobowo zmienionych ze środkami powierzchniowoczynnymi i pielęgnacyjnymi ( płyn do mycia naczyń, mydła, żele pod prysznic, szampony, kosmetyki, kremy balsamy).
 

4. Materiał do badań pobiera wyłącznie osoba przeszkolona. Niedopuszczalne jest samodzielne pobranie materiału przez pacjenta

Charakterystyka badania

Badanie wykonywane jest dwuetapowo manualnie:

wykonanie preparatu bezpośredniego celem stwierdzenia obecności elementów morfotycznych grzybni
hodowla na podłożach wybiórczych (do 4-ch tygodni) umożliwiająca identyfikację grzyba do gatunku