Dlaczego zakręconej? Tak się składa, że pałeczki Helicobacter pylori są spiralnie wygięte. Fachowo takie zakręcenie nazywa się helikalnym, stąd też nazwa tej niezwykle wytrzymałej bakterii. Dzięki rzęskom i specjalnym enzymom Helicobacter pylori świetnie radzi sobie w kwaśnym środowisku żołądka. W tych ekstremalnych warunkach inne drobnoustroje giną, ona jednak rozmnaża się w najlepsze. Co jeszcze warto o niej wiedzieć?
Jest bardzo powszechna
Bardzo prawdopodobne, że ty lub twoi bliscy macie Helicobacter pylori. Z badań wynika, że nasza zakręcona bakteria występuje w żołądkach ponad połowy ludzi na świecie. Te szacunki zmieniają się w zależności od kontynentu i sytuacji ekonomicznej. Zakażenia są częstsze w Azji, Afryce oraz Ameryce Południowej, zwłaszcza w krajach słabiej rozwiniętych. W Europie w ogóle sytuacja przedstawia się lepiej, w szczególe jednak Polska pozostaje w czołówce zakażeń. Nosicielami jest aż 84 proc. dorosłych Polaków i 32 proc. dzieci!
Łatwo się zarazić
Całowanie, używanie wspólnych talerzy i sztućców, picie z tej samej szklanki, dotykanie zabrudzonych zabawek – to tylko niektóre z sytuacji, podczas których możesz niepostrzeżenie złapać Helicobacter pylori. Do zakażenia najczęściej dochodzi we wczesnym dzieciństwie – bakcyla przekazują nam rodzice, dziadkowie albo rodzeństwo. Wystarczy polizanie smoczka albo łyżeczki i już, bakteria trafia do żołądka. Nieleczona prawdopodobnie zostanie tam nawet do końca naszego życia.
Często i długo nie daje objawów
Jak to, zapytasz, całe życie mogę mieć Helicobacter pylori i nic o tym nie wiedzieć? Oczywiście! W większości przypadków nasza zakręcona bakteria siedzi sobie po cichu i nikomu nie przeszkadza. Jednak u 10 do 20 proc. zakażonych z czasem rozwijają się bardzo nieprzyjemne objawy ze strony przewodu pokarmowego: mdłości, wymioty, zanik apetytu, zgaga, niestrawność, bóle brzucha, utrata masy ciała, krwawe stolce. Na tym niestety nie koniec. Helicobacter pylori może być naprawdę niebezpieczna.
Jest przyczyną wielu poważnych chorób
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) uznała Helicobacter pylori za karcynogen, czyli czynnik rakotwórczy pierwszej grupy. Z badań wynika, że bakteria odpowiada za około 80 proc. wszystkich zachorowań na raka żołądka. Może być też przyczyną rozwoju chłoniaka typu MALT (tkanki chłonnej związanej z błonami śluzowymi), wrzodów (żołądka i dwunastnicy) albo innych problemów zdrowotnych (np. niedokrwistości z powodu niedoboru żelaza). Wszystko to brzmi bardzo poważnie, pamiętaj jednak, że dotyczy małego odsetka zakażonych. W większości przypadków bakteria nie daje żadnych objawów.
Można ją wykryć na wiele sposobów
Jest kilka sprawdzonych sposobów diagnozowania Helicobacter pylori. Najczęściej wykonuje się test oddechowy, test serologiczny z przeciwciałami IgG albo badanie antygenów w stolcu. Skuteczność tego ostatniego sięga nawet 90 proc., możemy więc być całkiem pewni wyniku. W bardziej skomplikowanych przypadkach lekarze zlecają też gastroskopię i pobranie wycinków z błony śluzowej żołądka. Dzięki temu nawet najbardziej zakręcona bakteria zostanie wykryta i skazana na leczenie.
Źle reaguje na antybiotyki
Choć tak wytrzymała i silna, Helicobacter pylori przegrywa w walce z antybiotykami. A my tym samym wygrywamy zdrowie. Leczenie przepisanymi przez lekarza antybiotykami warto dodatkowo wesprzeć lekkostrawną dietą. Ważne jest picie odpowiedniej ilości płynów, najlepiej wody. W czasie antybiotykoterapii lepiej unikać za to kawy, słodkich napojów oraz tłustych potraw. Wyleczenie trzeba potwierdzić kolejnym testem. Dobra wiadomość jest taka, że jeżeli raz pozbędziemy się zakręconej bakterii, raczej nie złapiemy jej ponownie!
Czas na badanie
Skoro prawie wszyscy mamy Helicobacter pylori, to czy wszyscy powinniśmy się badać i leczyć? Niekoniecznie. Jak już wiesz, zakażenie w większości przypadków przebiega bezobjawowo. W Europie nie ma też żadnych odgórnych zaleceń i programów profilaktycznych związanych z naszą zakręconą bakterią. Jeżeli jednak zmagasz się z niezdiagnozowanymi problemami ze strony przewodu pokarmowego, masz w rodzinie historię wrzodów lub raka żołądka, wykonanie testu może być dobrym pomysłem. Więcej informacji o badaniu znajdziesz tutaj: https://kidsclinic.pl/badanie-helicobacter-pylori/
Źródła: Wytyczne Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii dotyczące diagnostyki i leczenia zakażenia Helicobacter pylori, „Gastroenterologia Praktyczna” 2/2014, https://ptg-e.org.pl/wytyczne/wytyczne-dotyczace-diagnostyki-i-leczenia-zakazenia-helicobacter-pylori-2014/ Helicobacter pylori, Europejski Kodeks Walki z Rakiem, International Agency of Research on Cancer, World Health Organization, https://cancer-code-europe.iarc.fr/index.php/pl/12-sposobow/szczepienie-i-zakazenia/inne-zakazenia-powiazane-z-rakiem/helicobacter-pylori Helicobacter pylori infection: current status and future prospects on diagnostic, therapeutic and control challenges, National Library of Medicine, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9952126/ Helicobacter pylori: fact sheet for health care providers, Centers for Disease Control and Prevention, https://stacks.cdc.gov/view/cdc/40603
