Przywra żylna (Schistosoma mansoni) – charakterystyka, objawy i diagnostyka

Charakterystyka pasożyta

Schistosoma mansoni, znana jako przywra żylna, to pasożyt krwi należący do schistosom. Jest najczęstszym czynnikiem schistosomatozy jelitowej w Afryce, na Bliskim Wschodzie, Karaibach i w Ameryce Południowej. Dorosłe osobniki lokalizują się w żyłach krezkowych jelita grubego.

Drogi zakażenia

• Do zakażenia Schistosoma mansoni dochodzi poprzez kontakt skóry z wodą słodką, w której znajdują się cerkarie pasożyta.
• Żywicielem pośrednim są ślimaki wodne, które uwalniają larwy do środowiska wodnego.
• Zakażenie występuje głównie podczas kąpieli, pracy w wodzie lub rolnictwa w rejonach endemicznych.

Objawy kliniczne

Przebieg zakażenia Schistosoma mansoni dzieli się na fazy:

• Ostra (gorączka Katayama): gorączka, biegunki, bóle brzucha, eozynofilia.
• Przewlekła: nawracające biegunki, krwawienia z przewodu pokarmowego, hepatosplenomegalia, włóknienie wątroby.
• Powikłania: nadciśnienie wrotne, wodobrzusze, żylaki przełyku, anemia, wyniszczenie.

Diagnostyka

Rozpoznanie Schistosoma mansoni opiera się na:

• wykryciu jaj pasożyta w kale (charakterystyczny kolec boczny),
• badaniach serologicznych,
• badaniach obrazowych (USG, TK, MRI) w ocenie włóknienia i zmian w wątrobie.

Leczenie

• Leczeniem z wyboru jest prazykwantel, skuteczny wobec dorosłych pasożytów.
• W zaawansowanych stadiach konieczne jest leczenie powikłań hepatologicznych, np. endoskopowe leczenie żylaków przełyku, terapia diuretyczna w wodobrzuszu.

Profilaktyka

• unikanie kontaktu z wodami słodkimi w rejonach endemicznych,
• zwalczanie ślimaków – żywicieli pośrednich,
• poprawa infrastruktury sanitarnej,
• stosowanie masowych programów podawania leków przeciwpasożytniczych w obszarach endemicznych.

FAQ – najczęściej zadawane pytania o Schistosoma mansoni

1. Co to jest Schistosoma mansoni?
   Schistosoma mansoni, czyli przywra żylna, to pasożyt krwi wywołujący jelitową postać schistosomatozy.
2. Jak dochodzi do zakażenia Schistosoma mansoni?
   Do zakażenia Schistosoma mansoni dochodzi przez skórę podczas kontaktu ze słodką wodą zawierającą cerkarie.
3. Jakie objawy wywołuje Schistosoma mansoni?
   Zakażenie Schistosoma mansoni objawia się biegunkami, bólami brzucha, hepatosplenomegalią, a w przewlekłej fazie prowadzi do nadciśnienia wrotnego i wodobrzusza.
4. Jak diagnozuje się Schistosoma mansoni?
   Schistosoma mansoni diagnozuje się poprzez wykrycie jaj pasożyta w kale oraz badania serologiczne i obrazowe wątroby.
5. Jak leczy się zakażenie Schistosoma mansoni?
   Leczeniem z wyboru zakażenia Schistosoma mansoni jest prażykwantel, a w przypadkach zaawansowanych stosuje się terapię powikłań.
6. Czy Schistosoma mansoni jest groźny dla człowieka?
   Tak – przewlekłe zakażenie Schistosoma mansoni prowadzi do ciężkich uszkodzeń wątroby, nadciśnienia wrotnego i wyniszczenia.
7. Jak zapobiegać zakażeniu Schistosoma mansoni?
   Profilaktyka obejmuje unikanie kąpieli w wodach słodkich w rejonach endemicznych, poprawę warunków sanitarnych i zwalczanie ślimaków – żywicieli pośrednich.