Objawy obecności pasożytów u człowieka

Pasożyty ludzkie to problem znacznie bardziej powszechny, niż mogłoby się wydawać. Choć najczęściej kojarzymy je z krajami o niskim poziomie higieny, w rzeczywistości mogą pojawić się wszędzie – również w Polsce. Zakażenie pasożytami nierzadko przebiega w sposób skryty, a objawy są na tyle niespecyficzne, że łatwo je pomylić z innymi chorobami. Właśnie dlatego warto wiedzieć, jakie symptomy mogą świadczyć o obecności nieproszonych lokatorów w organizmie.

Objawy ze strony układu pokarmowego

Najbardziej charakterystyczne objawy zakażeń pasożytniczych dotyczą układu pokarmowego. Mogą to być:

• przewlekłe lub nawracające bóle brzucha,

• wzdęcia i nadmierne gazy,

• biegunki lub zaparcia,

• nudności, a czasem wymioty,

• brak apetytu lub – przeciwnie – wilczy głód,

• utrata masy ciała bez wyraźnej przyczyny.

Takie objawy wynikają z faktu, że pasożyty żyją w jelitach i pobierają składniki odżywcze kosztem gospodarza. W przypadku tasiemców czy glisty ludzkiej mogą pojawić się również fragmenty pasożyta widoczne w kale, co jest jednoznacznym sygnałem alarmowym.

Objawy ogólnoustrojowe

Pasożyty nie tylko zaburzają pracę układu pokarmowego, ale również wpływają na cały organizm. Typowe symptomy to:

• przewlekłe zmęczenie i osłabienie,

• spadek odporności i częste infekcje,

• bóle głowy i zawroty,

• niedokrwistość (anemia) związana z utratą żelaza,

• zaburzenia snu, w tym bezsenność lub wybudzanie się w nocy,

• zgrzytanie zębami podczas snu (szczególnie u dzieci).

Objawy te wynikają m.in. z niedoborów żywieniowych oraz działania toksyn wydzielanych przez pasożyty. Organizm staje się osłabiony i podatny na inne choroby.

Objawy skórne i alergiczne

Pasożyty mogą także objawiać się na skórze. Ich obecność często prowadzi do reakcji alergicznych i stanów zapalnych. Typowe są:

• wysypki, pokrzywki, egzemy,

• świąd skóry,

• przewlekłe zmiany skórne trudne do leczenia,

• łamliwość włosów i paznokci.

Takie symptomy są często bagatelizowane lub traktowane jako objaw alergii, podczas gdy przyczyna może leżeć głębiej – w układzie pokarmowym.

Objawy neurologiczne i psychiczne

Choć wydaje się to zaskakujące, pasożyty mogą wpływać również na układ nerwowy. Mogą wywoływać:

• rozdrażnienie i wahania nastroju,

• stany lękowe,

• problemy z koncentracją i pamięcią,

• u dzieci – trudności w nauce i nadpobudliwość.

Niektóre pasożyty (np. tasiemiec uzbrojony) w szczególnych przypadkach mogą lokalizować się poza jelitami – w mięśniach, oku czy nawet mózgu – prowadząc do poważnych zaburzeń neurologicznych.

Objawy charakterystyczne u dzieci

Dzieci są szczególnie narażone na zakażenia pasożytami, głównie ze względu na częsty kontakt z rówieśnikami, wspólne zabawki i nie zawsze właściwą higienę. U najmłodszych charakterystyczne są:

• intensywny świąd w okolicy odbytu (szczególnie w nocy, przy owsicy),

• nocne wybudzenia i problemy ze snem,

• brak apetytu, bladość skóry,

• bóle brzucha bez uchwytnej przyczyny,

• niechęć do jedzenia lub wręcz przeciwnie – ciągły głód.

Rodzice często interpretują te objawy jako „okresowe problemy rozwojowe”, co może opóźniać rozpoznanie.

Dlaczego objawy są tak podstępne?

Pasożyty nie dają jednego charakterystycznego zespołu objawów, który jednoznacznie wskazywałby na ich obecność. Dlatego zakażenia bywają mylone z zespołem jelita drażliwego, nietolerancjami pokarmowymi, alergiami czy przewlekłym stresem. Jedynym sposobem, aby potwierdzić lub wykluczyć pasożyty, jest wykonanie specjalistycznych badań.

Diagnostyka – pewny krok do zdrowia

Jeżeli występują objawy mogące wskazywać na obecność pasożytów, warto przeprowadzić dokładną diagnostykę. Pojedyncze badanie kału nie zawsze daje miarodajny wynik, ponieważ pasożyty nie są wydalane w sposób ciągły. Dlatego najlepszym rozwiązaniem są testy obejmujące kilka próbek i dodatkowe metody potwierdzające.

Przykładem jest Badanie Pasożyty Jelitowe Komplex Plus