Owsiki to pasożyty jelitowe, które są powszechnie spotykane u ludzi na całym świecie, zwłaszcza wśród dzieci. Szacuje się, że w Polsce zarażenie owsikiem ludzkim dotyczy ok. 40% dzieci w wieku 7-14 lat i ok. 17% dorosłych.
Chociaż zakażenie owsikami jest uciążliwe, jest stosunkowo łatwe do zdiagnozowania i leczenia.
Owsiki – czym są i jak się zakażamy?
Owsiki, znane również jako Enterobius vermicularis, to małe białe robaki o długości około 0,5 cm, które żyją głównie w końcowym odcinku jelita cienkiego i w jelicie grubym ludzi. Zakażenie owsikami jest jednym z najczęstszych pasożytniczych zakażeń u ludzi na całym świecie. A choroba przez nie wywoływana jest nazywana owsicą.
Głównym sposobem przenoszenia owsików jest kontakt z jajami pasożytów, które znajdują się na powierzchni skóry w okolicach odbytu. Owsiki składają jaja w okolicy odbytu, co może prowadzić do świądu. Kiedy człowiek drapie się w tej okolicy, jaja mogą przenieść się na ręce, a następnie na przedmioty w otoczeniu. Zakażenie następuje, gdy zanieczyszczone przedmioty zostają przyłożone do ust, a jaja zostają połknięte.
Zakażenie owsikami może wystąpić u każdego, ale istnieją pewne czynniki ryzyka, które zwiększają szansę na zarażenie się:
- Owsiki łatwo przenoszą się z jednej osoby na drugą, zwłaszcza w środowiskach, gdzie występuje bliski kontakt fizyczny, na przykład w szkołach, przedszkolach lub na placach zabaw.
- Nie przestrzeganie zasad higieny, zwłaszcza brak regularnego mycia rąk, może zwiększyć ryzyko przeniesienia jaj owsików z powierzchni skóry do jamy ustnej.
- Źle utrzymane toalety i brak odpowiedniej opieki nad higieną osobistą mogą prowadzić do rozprzestrzeniania się owsików w środowisku.
- Dzielenie się ręcznikami, pościelą, ubraniami lub zabawkami z osobami zakażonymi zwiększa ryzyko przeniesienia jaj owsików na te przedmioty.
- Konsumowanie nie odpowiednio przygotowanych posiłków i brak mycia owoców i warzyw może prowadzić do spożycia jaj owsików.
Objawy owsicy
Objawy owsicy mogą być różne, ale nie zawsze występują u wszystkich zakażonych osób. Niektórzy mogą nie mieć żadnych objawów. Do najczęstszych należy intensywny świąd w okolicach odbytu, zwłaszcza w nocy. Świąd wynika z migracji dorosłych owsików do okolic odbytu w celu składania jaj. Składanie jaj powoduje podrażnienie skóry, co prowadzi do nieprzyjemnego swędzenia.
Inne możliwe objawy owsicy mogą obejmować:
– Niepokój i drażliwość, szczególnie u dzieci.
– Utrata apetytu.
– Nocne przebudzenia i zaburzenia snu.
– Ból brzucha.
– Uporczywe swędzenie narządów płciowych (rzadziej).
Diagnostyka owsicy
Diagnoza owsicy opiera się przede wszystkim na obserwacji charakterystycznego objawu – świądu okolic odbytu, zwłaszcza w nocy. Jeśli podejrzewa się zakażenie owsikami, można skorzystać z badania na pasożyty jelitowe komplex w KidsClinic. Badanie to obejmuje kompleksową diagnostykę w kierunku chorób pasożytniczych i wykrywa aż 20 różnych pasożytów, które mogą nam zagrażać.
Leczenie owsicy
Owsicę można skutecznie leczyć za pomocą leków przeciwpasożytniczych np: albendazol lub mebendazol. Odpowiednia diagnostyka w pozwoli lekarzowi na dobranie odpowiednich leków. Leki powinny być stosowane zgodnie z zaleceniami lekarza, a dawkę i czas trwania leczenia ustala się w zależności od wieku pacjenta i wagi ciała.
Ponadto, ważne jest podjęcie działań higienicznych, aby zapobiec ponownemu zakażeniu i rozprzestrzenianiu owsików. Należy regularnie myć ręce, szczególnie po skorzystaniu z toalety i przed jedzeniem. Również regularna wymiana bielizny i pościeli może pomóc w zmniejszeniu ryzyka ponownego zakażenia.
Podsumowując, owsiki są powszechnymi pasożytami jelitowymi, które powodują uciążliwe objawy, takie jak świąd w okolicach odbytu. Diagnoza opiera się na obserwacji objawów. Leczenie jest skuteczne i opiera się na stosowaniu leków przeciwpasożytniczych. Jednak równie ważne jest zachowanie odpowiedniej higieny, aby unikać ponownego zakażenia. W przypadku podejrzenia owsicy, zawsze warto skonsultować się z lekarzem osobiście lub skorzystać z badania na pasożyty jelitowe, dostępnego na stronie przychodni, w celu potwierdzenia diagnozy i otrzymania odpowiedniego leczenia.
Źródła:
Spec. Mikrobiologii medycznej Elwira Zawadzka. Owsiki. Co powinniśmy o nich wiedzieć?
dr n.med Agnieszka Sut. Owsiki – przyczyny, objawy i leczenie owsików.
